Leerwerkhuis voor meisjes Hamont

Het leerwerkhuis voor meisjes in Hamont is een uniek project.
De zusters ursulinen (moederhuis Tildonk) startten in Hamont in 1839 met een eerste vorm van meisjesonderwijs.
Dat was o.a. het gevolg van een eerste voorzichtige vorm van emancipatie van de vrouw en in dit geval georganiseerd door de kerkelijke overheid.


De zusters ursulinen in Hamont richtten eerst een pensionaat op voor gegoede meisjes, om de eenvoudige reden dat er voldoende financiële middelen nodig waren voor de uitbouw van andere onderwijsniveaus. In 1843 werd de lagere school voor meisjes ingericht en ook een gemengde kleuterschool..


De grote motor achter deze initiatieven ging uit van de plaatselijke deken, die ondersteund werd door de plaatselijke bevolking en meer bepaald door de gegoede Teutenfamilies.



In 1920 werd dit onderwijsaanbod gefinaliseerd met de oprichting van het Leerwerkhuis voor meisjes, de voorloper van de vakschool.


In 1921 werd deze school officieel ‘aangenomen’. De eerste drie leerlingen behaalden in 1922 reeds hun diploma.
De enige voorwaarde voor aanname in de school was de leeftijd van 13 jaar.


In 1920 startte het Leerwerkhuis met 45 leerlingen. Dit aantal groeide gestadig aan tot ruim 100 in 1932.
Het Leerwerkhuis omvatte drie afdelingen: linnen&naad; confectie en huishoudkunde.


De school heeft een groet sociale betekenis gehad voor de opleiding van jonge meisjes uit de streek.


De school werd verlaten na de grote brand van het ursulinencomplex in 1956. De vakschool verhuisde naar Overpelt.

Het Leerwerkhuis werd in 1920 gebouwd volgens de toenmalige modernste methode.



Vandaag is de bovenverdieping nog vrijwel intact: twee grote klaslokalen, met ruime vensters en dus zeer luchtig. Merkwaardig is de prachtige mozaïekvloer. Tussen de twee klaslokalen bevonden zich het lokaal met de voorraad textiel en de directiekamer.
De benedenverdieping is in de jaren 1990 grondig heringericht omdat deze dienst deed als gemeentelijke ruimte voor de hobbyclub van de senioren, een winkelruimte voor OXFAM, de kinderopvang. Vandaag is het hele gebouw, dat gemeentelijke eigendom is geworden, ingevuld door het Documentatiecentrum Dr. Bussels, een onderdeel van de erfgoedvereniging ‘De Goede Stede Hamont, vzw.
De grote ruimte en de toegang tot dit gelijkvloers bevat nog de oorspronkelijke tegelvloer.

Het Leerwerkhuis voor meisjes staat op de zgn. VIOE-lijst als merkwaardig en te beschermen erfgoed. Bouwkundig is het pand een breedhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met kunstleien van 1920. In de achtergevel is een centrale rondboog nis, met een witgeschilderde beeldengroep van Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Jozef.